Δε βρίσκομαι εδώ για να σου δώσω κανενός είδους δόγμα. Τα δόγματα σού δίνουν σιγουριά. Δε βρίσκομαι εδώ για να σου δώσω καμία υπόσχεση για το μέλλον. Κάθε υπόσχεση για το μέλλον σού δίνει σιγουριά. Βρίσκομαι εδώ απλώς και μόνο για να σε κάνω ξυπνητό και με επίγνωση που σημαίνει να βρίσκεσαι στο εδώ και τώρα, με όλη την ανασφάλεια που είναι η ζωή, με όλη την αβεβαιότητα που είναι η ζωή, με όλο τον κίνδυνο που είναι η ζωή.
Γνωρίζω πως έρχεσαι εδώ αναζητώντας μια σιγουριά, μια πεποίθηση, κάπου να ανήκεις, κάποιον που να μπορείς να στηριχτείς πάνω του. Έρχεσαι εδώ από το φόβο σου. Αναζητάς μια όμορφη φυλακή, ώστε να μπορείς να ζεις χωρίς να χρειάζεται να έχεις επίγνωση.
Εγώ θα ήθελα να σε κάνω περισσότερο αβέβαιο, περισσότερο ανασφαλή, επειδή έτσι είναι η ζωή, έτσι είναι ο Θεός. Όταν υπάρχει περισσότερη ανασφάλεια και περισσότερος κίνδυνος, ο μοναδικός τρόπος για να ανταποκριθείς, είναι με το να έχεις επίγνωση.
Το να κλείνεις τα μάτια και να γίνεσαι δογματικός, δεν αλλάζει τη ζωή σου, απλώς σε κάνει τυφλό, σε κάνει ηλίθιο, σε κάνει βλάκα. Μέσα στη βλακεία σου, αισθάνεσαι ασφαλής. Όλοι οι ηλίθιοι αισθάνονται ασφαλείς. Για την ακρίβεια, μόνο οι ηλίθιοι αισθάνονται ασφαλείς. Ο άνθρωπος που είναι πραγματικά ζωντανός, πάντοτε αισθάνεται ανασφαλής. Πώς είναι δυνατόν να μπορεί να υπάρχει ασφάλεια;
Η ζωή δεν είναι μια μηχανική διαδικασία, συνεπώς δεν μπορεί να είναι βέβαιη. Η ζωή είναι ένα απρόβλεπτο μυστήριο.
Κανένας δεν γνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί την επόμενη στιγμή. Ούτε καν ο Θεός -για τον οποίο έχεις την εικόνα ότι βρίσκεται κάπου στον έβδομο ουρανό- ούτε καν εκείνος δεν γνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί! Επειδή αν γνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί, τότε η ζωή είναι ψεύτικη, κάλπικη, ανυπόστατη, τότε το κάθε τι είναι ήδη προδιαγεγραμμένο, τότε το κάθε τι είναι ήδη αποφασισμένο από πριν. Πώς μπορεί να γνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί την επόμενη στιγμή, αν το μέλλον είναι ανοιχτό;
Αν ο Θεός γνώριζε τι πρόκειται να συμβεί την επόμενη στιγμή, τότε η ζωή θα ήταν απλώς μια νεκρή, μια μηχανική διαδικασία. Τότε δεν θα υπήρχε απολύτως καμία ελευθερία. Και πώς μπορεί να υπάρξει ζωή χωρίς ελευθερία; Τότε δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να μεγαλώσεις. Αν το κάθε τι είναι προδιαγεγραμμένο, τότε δεν υπάρχει ούτε δόξα ούτε μεγαλείο. Τότε είσαι απλώς ένα ρομπότ.
Όχι, τίποτα δεν είναι σίγουρο, τίποτα δεν είναι βέβαιο. Αυτό είναι το μήνυμά μου. Τίποτα δε μπορεί να είναι σίγουρο, επειδή η σίγουρη ζωή θα ήταν χειρότερη από θάνατο. Τίποτα δεν είναι καθορισμένο. Η ζωή είναι γεμάτη αβεβαιότητες, γεμάτη εκπλήξεις. Και αυτή είναι n ομορφιά της! Ποτέ δεν έρχεται η στιγμή να πεις: “Τώρα είμαι βέβαιος”. Όταν λες πως είσαι βέβαιος, απλώς δηλώνεις το θάνατό σου. Έχεις αυτοκτονήσει.
Η ζωή συνεχίζει να κινείται με χίλιες δυο αβεβαιότητες. Αυτή είναι η ελευθερία της. Εσύ όμως ονομάζεις αυτή την ελευθερία, “αβεβαιότητα”. Μπορώ να καταλάβω γιατί ο νους ονομάζει την ελευθερία, “αβεβαιότητα”. Είναι σαν κάποιον που έχει ζήσει μέσα στη φυλακή για πολλά χρόνια κι όταν έρχεται η μέρα τής αποφυλάκισης, αρχίζει να αισθάνεται αβεβαιότητα για το μέλλον. Μέσα στη φυλακή, το κάθε τι ήταν βέβαιο, το κάθε τι ήταν μια νεκρή ρουτίνα. Δεν υπήρχε κανένας φόβος ότι την επόμενη στιγμή θα έμενε πεινασμένος, επειδή δε θα υπήρχε φαγητό.
Το κάθε τι ήταν βέβαιο. Τώρα, ξαφνικά, ύστερα από χρόνια, έρχεται ο δεσμοφύλακας και του λέει: “Τώρα θα αποφυλακιστείς. Θα είσαι ελεύθερος”. Ο φυλακισμένος αρχίζει να τρέμει. Έξω από τους τοίχους της φυλακής, θα υπάρχει και πάλι αβεβαιότητα. Θα πρέπει να αρχίσει και πάλι να ψάχνει. Θα πρέπει να ζει και πάλι ελεύθερα.
Η ελευθερία δημιουργεί φόβο. Οι άνθρωποι μιλούν για ελευθερία, στην πραγματικότητα όμως τη φοβούνται. Κι o άνθρωπος δεν είναι ακόμη άνθρωπος αν φοβάται την ελευθερία του. Εγώ σου δίνω ελευθερία, δε σου δίνω ασφάλεια. Εγώ σου δίνω κατανόηση και επίγνωση, δε σου δίνω γνώση. Η γνώση θα σε κάνει βέβαιο.
[…]
Άκου πολύ προσεκτικά, πολύ συνειδητά την καρδιά σου και ποτέ δε θα κάνεις λάθος. Και ακούγοντας την καρδιά σου, δε θα είσαι ποτέ διχασμένος.
[…]
Όλη η τέχνη για την καινούρια ανθρωπότητα θα συνίσταται στο μυστικό του ν’ ακούς συνειδητά την καρδιά – προσεκτικά. Και ακολούθησε την, πήγαινε όπου σε πηγαίνει. Ναι μερικές φορές θα σε πάει μέσα σε κινδύνους, να θυμάσαι όμως ότι εκείνοι οι κίνδυνοι χρειάζονται για να σε ωριμάσουν. Μερικές φορές θα σε κάνει να ξεστρατίσεις, να θυμάσαι όμως και πάλι ότι εκείνα τα ξεστρατίσματα είναι μέρος του μεγαλώματος. Πολλές φορές θα πέσεις και θα ξανασηκωθείς επειδή με αυτόν τον τρόπο μεγαλώνει κανείς, έτσι γίνεται κανείς ολοκληρωμένος.
[…]
Έρχεσαι σ’ εμένα αναζητώντας γνώση. Εσύ θέλεις έτοιμες συνταγές, ώστε να μπορέσεις να προσκολληθείς πάνω τους, εγώ όμως δε σου δίνω καμία. Για την ακρίβεια, αν έχεις έτοιμες συνταγές, πέταξέ τις! Σιγά-σιγά, καταστρέφω τη βεβαιότητά σου. Σιγά-σιγά, σε κάνω όλο και πιο διστακτικό. Σιγά-σιγά, σε κάνω όλο και πιο ανασφαλή. Αυτό είναι το μόνο πράγμα που χρειάζεται να γίνει. Αυτό είναι το μόνο πράγμα που χρειάζεται να κάνει ένας δάσκαλος –το να σε αφήσει μέσα σε πλήρη ελευθερία. Μέσα σε πλήρη ελευθερία, με όλες τις δυνατότητες ανοιχτές, χωρίς να είναι τίποτα προκαθορισμένο, θα πρέπει να έχεις επίγνωση. Τίποτε άλλο δεν είναι εφικτό.
Αν το καταλαβαίνεις αυτό, τότε καταλαβαίνεις ότι η ανασφάλεια είναι κομμάτι τής ζωής. Και είναι καλό που συμβαίνει αυτό, επειδή αυτή η ανασφάλεια δίνει στη ζωή ελευθερία, αυτή η αβεβαιότητα κάνει τη ζωή μια συνεχή έκπληξη. Ποτέ κανείς δε ξέρει τι πρόκειται να συμβεί.
Μη το λες αβεβαιότητα, πες το έκπληξη.
Μη το λες ανασφάλεια, πες το ελευθερία.
Δε μπορείς να είσαι ειλικρινής αν δεν είσαι θαρραλέος.
Δε μπορείς να αγαπήσεις αν δεν είσαι θαρραλέος.
Δε μπορείς να εμπιστευτείς αν δεν είσαι θαρραλέος.
Δε μπορείς να διερευνήσεις την πραγματικότητα αν δεν είσαι θαρραλέος.
Γι’ αυτό, το θάρρος έρχεται πρώτο κι όλα τα άλλα ακολουθούν.
[…]
Osho, “Θάρρος: Η χαρά του να ζεις επικίνδυνα”